Van het paradijs naar de hel
Een ongeluk is snel gebeurd, veel te snel zo bleek wel. Daar lag ik dan in het midden van het kruispunt met een linkervoet die duidelijk de verkeerde kant opwees. Op het allerlaatste moment had ik in mijn ooghoek nog een brommer zien aankomen die ik niet meer kon ontwijken. Wat verder, een beetje verdwaald en uiteengesplinterd, bevond zich mijn elektrische scooter. Zo plots kan een zalig einde van de dag op een paradijselijk strand aflopen in de hel van het Hippocrates ziekenhuis op Kos.
Van het ongeluk zelf herinner ik me niets meer, misschien al goed. Maar hoe graag zou ik willen dat ik de dagen erna ook uit mijn geheugen kon wissen.
Mijn eerste ambulancerit
De ambulance was er snel, naar mijn gevoel toch, want ik had totaal geen besef meer van tijd. Het was hoogzomer en de ene na de andere toerist stopte en ik werd toegesproken in verschillende talen. Allemaal met goedbedoelde hulp. Uiteindelijk werd ik met de mankracht van enkele sterkere kerels van het midden van het kruispunt geplukt en op het voetpad terug neergelaten. De minste beweging bezorgde me vreselijke pijnen. De ambulanciers die iets erna ter plaatse waren, hevelden me weer over naar de brancard in de ziekenwagen. Daar werd een opblaasbare spalk rond mijn enkel geplaatst, die gelukkig de meeste putten in de weg opving qua pijn. Pas als je je met helse pijnen op de weg bevindt, besef je hoeveel putten en bulten er zijn!
De spoed op Kos
In het ziekenhuis aangekomen, kwam ik terecht op de spoedafdeling. Daar word je nog maar eens overgeheveld op een bedje, dat zich in een zaal bevindt, vol met andere gewonden. Privacy is een woord dat daar onvindbaar is. Als je geluk hebt, wordt het gordijn dat jouw bedje afscheidt van de andere bedden, gesloten. Meestal niet. Iedereen kijkt graag genoeg binnen want de miserie van een ander is altijd interessanter dan die van jezelf of je familie.
Lang moest ik niet wachten of er kwam een arts naar mijn bed met verdere vragen. Regelmatig onderbroken door de opmerkingen van de politieagent die me erop bleef wijzen dat ik de volgende dag naar het politiekantoor moest komen voor een verklaring. Die had duidelijk niet door dat ik eerst en vooral er mijn aandacht echt niet bij had en ook het feit bleef negeren dat mijn voet wel geruime tijd onbruikbaar zou zijn. Dus hoe ik dat moest gaan klaarspelen is me nog altijd een raadsel.
Gezeten op de stoep had ik gelukkig nog de tegenwoordigheid van geest gehad om mijn vriendin te bellen, die even later me kwam vervoegen op de spoed. De eerste pogingen van de arts waren goedbedoeld, of ik hoofdpijn had, of ik ergens pijn had (buiten het duidelijke dan). Ik bleef beweren dat enkel mijn voet pijn deed, zo duidelijk gebroken hij was.
Slagerij?
Snel werd me een arts toegewezen. Die hadden ze volgens mij geronseld bij de slagerij op de hoek. Ze droeg een witte leren slagerijschort en ze was haar carrière als slager duidelijk misgelopen. Want arts had ze nooit mogen worden.
Zoveel pijn heb ik in mijn leven nog nooit gehad en ik had al wel wat meegemaakt.
Ik weet niet meer precies hoeveel keren er aan mijn voet werd gewrongen, ik ingegipst werd, terug voor foto’s werd gestuurd, terug uitgegipst, weer wringen aan die kapotte enkel…. Het kraakbeen dat zich daar nog bevond, ben ik door haar helemaal verloren.
Pijnstillers? Wat zijn dat?
En dit allemaal zonder pijnstillers. Op een bepaald moment werd het me zwart voor ogen en voelde ik me wegglijden. Ik vertelde haar dat als ze nog één keer aan mijn voet zou trekken, ik zou flauwvallen. Dus werd ik snel voor de zoveelste keer opnieuw ingegipst (aan gips geen gebrek, aan pijnstillers denkelijk wel) maar niet zonder nog snel even een wonde die maar bleef bloeden, dicht te naaien voor het onder de gips verstopt werd. Ook zonder verdoving wel te verstaan.
De grootste littekens die ik heb overgehouden aan het ongeval, heb ik aan haar te danken.
Er werd me een stoma gestoken, die ik niet wilde, ik had al blaasontstekingen genoeg gehad in mijn leven, maar keuze kreeg ik niet.
Ziekenhuiskamer
Uiteindelijk werd ik naar een eenvoudige kamer gebracht, waar ik wonder boven wonder alleen lag.
Mijn vriendin mocht mee naar boven. Ik gaf haar de sleutel van mijn huisje en vertelde haar waar proper ondergoed en nachtkledij te vinden was. Verloren moeite zo blijkt, want in de 4 dagen die ik daar heb gelegen, werd ik nooit gewassen, noch omgekleed.
Daar lag ik dan in mijn bikini en gescheurde jurk. En de pijn was onmenselijk.
Ik had in de kamer aangekomen uiteindelijk wel een infuus gekregen met een pijnstiller en waarschijnlijk ook een ontstekingsremmer maar de ellende verminderde er niet door.
Gelukkig kende mijn Griekse vriendin de situatie in de ziekenhuizen en had ze me wat te eten en te drinken meegebracht. Ook de man die me van mijn sokken had gereden, was ongerust mee naar het ziekenhuis gereden en wilde per se iets nuttigs voor me doen. Ze had hem dan ook maar even naar het supermarktje aan de overkant gestuurd.
Al snel werd me duidelijk waarom! Midden augustus in een hete kamer. Dorst besloop me. Af en toe kwam er verpleging kijken, maar hoewel ik ettelijke keren om wat water vroeg, kreeg ik het niet.
Engelen zonder vleugels
De nacht viel, mijn vriendin ook al even thuis bij haar gezin en de pijn en dorst lieten me niet los. Onbewust moet ik hebben liggen kreunen en zuchten want het bezoek van de kamer aan de overzijde van de gang, een superlieve vrouw die een oogje hield op haar zieke moeder, kwam naar me toe en bracht me een flesje water! Voor mij een engel zonder vleugels.
De verpleegster mocht me geen pijnstillers bijgeven en door de gips die veel te strak zat om mijn zwellende voet, werden mijn tenen langzaamaan afgesneden. Ook hier mocht de verpleegster niets aan doen, de dokteres moest zich daar om bekommeren.
Machteloos en nietig
De uren kropen voorbij, één van de naschokken van de zware aardbeving van de maand ervoor, schudde het ziekenhuis nog eens flink door elkaar. Je hebt niks anders te doen dan naar de barsten in de muren te kijken en te beseffen dat je je zelfs niet meer uit de voeten kan maken.
Na ettelijke uren die telkens jaren leken te duren, kwam de dokteres tegen de middag me alsnog met een bezoek vereren, na herhaaldelijke smeekbeden van mijn kant. Ze probeerde de gips iets meer open te trekken, zodat toch op zijn minst mijn tenen weer wat ademruimte kregen en overleefden. In België aangekomen, bleek dat ik een doorduwwond had bovenop mijn wreef door de te strakke gips. Die plek zal me de rest van mijn leven hier aan laten terug denken. Ook mijn tenen waren effectief deels gewurgd door de gips. Het bloed dat vanonder de gips uit kwam gedrupt, werd genegeerd. De wonde die in allerijl even werd dichtgenaaid was blijkbaar niet zo dicht als had gemoeten.
Terug naar België?
Opereren konden ze namelijk op Kos niet doen omwille van de complexiteit van de breuk(en). En in het weekend werd er niemand verplaatst naar Athene. Mijn pech dat mijn ongeval net op vrijdag avond moest gebeuren. Of geluk. Want aangezien ik toch tot maandag op vervoer moest wachten, raadde de dokteres me aan dat ik best indien mogelijk terug kon naar België.
Ook dat bleek minder simpel dan gedacht. Natuurlijk belde ik dadelijk het noodnummer van de ziekenkas. Daar bleek omdat ik verzekerd was in Griekenland aangezien ik daar werkte, ik geen recht had op repatriëring.
Omdat ik mijn voet nog nodig had voor mijn verdere toekomst, wilde ik toch kostte wat het kost terug. In Athene ken ik niemand en ik had er weken moederziel zonder verzorging alleen gelegen. Want hoewel je af en toe iets te eten krijgt in het hospitaal, heb je blijkbaar geen recht op drinken. Water heb ik ondanks mijn vele smeekbedes nooit gekregen. Je wordt ook niet verzorgd. Niemand die je naar het toilet helpt of je even opfrist of omkleedt. Als je geen familie of vrienden hebt die die taak op hen willen nemen, lig je daar lekker te stinken. Want zweten doe je als een rund bij temperaturen boven de 40 graden en pijn die je geen moment rust gunt.
Verzekering
Daarom porde ik mijn familie thuis om geld bijeen te sprokkelen om de kosten van de terugvlucht op mij te nemen zodat ik alsnog naar België terug kon. Het geschatte bedrag moest eerst op de rekening van de ziekenkas staan alvorens ze een vlucht zouden zoeken. Wonder boven wonder was ik ooit wel zo snugger geweest een hospitalisatieverzekering af te sluiten zodat ik van de operatie en opname zelf zo goed als niets moest betalen. Ook had ik bij mijn verzekeringsmakelaar een verzekering afgesloten voor algemene ongevallen in het verkeer waardoor ik de rest van het geld ook via die weg achteraf nog terug kreeg.
Eens het kapitaal, want het was niet weinig, op de rekening terecht kwam, de nodige papieren getekend werden, ging de ziekenkas op zoek. ‘s Maandags namiddag zou er een speciale vlucht via Turkije passeren om een familie van vier op te halen die betrokken was in een ongeval. Dat vliegtuig zou eerst via Kos komen om mij dan ook nog op te pikken. Een zware last viel van me af!
Het aftellen kon beginnen.
Bezoekuren
Ondertussen mocht ik wat bezoek betreft niet klagen. Gelukkig werd me door iedereen eten en drinken toegestopt, want de maaltijd die ik kreeg, ging gewoon niet naar binnen. Ook wilde ik geen grote boodschap moeten doen want hoe zou dat dan in zijn werk gaan? Ik kreeg acute constipatie.
Mijn vriendin was me nog ondergoed en andere kleding gaan halen en de hoogstnoodzakelijke dingen uit mijn huisje. Op mijn aanwijzen had ze bijna alles gevonden. Ik raadde haar aan de koelkast leeg te halen alsook de diepvriezer en nadien alle elektriciteit af te zetten. Zelf kon ik geen afscheid gaan nemen of pakken.
Bezoek kwam ik niet tekort en bezoekuren waren onbestaand. Eén van mijn vrienden kwam nog binnen geslopen na middernacht toen hij eindelijk gedaan had met werken. Slapen kon ik toch niet echt. Wil je ooit het record slapeloosheid verbreken, zorg er dan gewoon voor dat je onmenselijke pijn hebt en het lukt je zonder moeite! Intussen had ik ook gezelschap gekregen in de kamer. Een andere vrouw die betrokken was in een scooter ongeval. Dagelijkse kost.
Mijn tweede ambulancerit
‘s Maandags was het dan eindelijk zover. Mijn dokteres had contact gehad met mijn ziekenkas en beloofde de nodige documentatie mee te geven. De verpleegster had me toegezegd me nog te helpen met omkleden voor vertrek want omwille van de stoma kon ik dat absoluut niet zelf. In België aankomen in de bikini die ik al 3 dagen aan had en een gescheurde vuile jurk vond ik nog net iets te ver gaan. Het moment brak aan dat er een ambulancier naar me op zoek kwam om me naar de luchthaven te brengen en nog steeds lag ik daar te zieltogen. Uiteindelijk kreeg ik dan toch nog een andere outfit na nog wat porren en werd er bij de privé-ambulancier ook nog een grote bruine envelop in handen gedrukt. Ik ging er van uit dat daar de foto’s en nodige uitleg in zat.
Lucht ambulance
Het was de eerste keer dat ik Kos niet met pijn in mijn hart verliet. Het vliegtuigje dat me stond op te wachten na hard doorrijden met loeiende sirene, was een ambulance-model met binnenin allemaal bedden. Het personeel was uiterst bezorgd. Pijnstillers kreeg ik niet maar zou de druk op mijn voet te groot worden door de hoogte, moest ik het melden want dan gingen ze lager vliegen.
Het stijgen en dalen was echt onwerkelijk. Ik voelde mijn voet proberen nog verder op te zwellen in een plaaster die al te strak zat van in ‘t begin. Maar hoop doet leven en ik hoopte met heel mijn wezen op betere tijden.
Na een martelende stop in Turkije op één of andere militaire luchtbasis, konden we na lang wachten terug opstijgen richting Nederland. De Turkse familie moest immers naar Maastricht omdat ze in België dicht bij de grens woonden. En ik was gewoon een extra passagier. Ik had geen keuze.
De derde ambulancerit
De ambulancerit van Maastricht naar Merksem was goed georganiseerd en de toewijding van de verpleging deed me echt wat. Maar wat heb ik inwendig zitten vloeken zodra we de grens over reden. Ons landje is echt een puttenland! Hoe is dat toch mogelijk!
Uiteindelijk kwam ik s avonds laat aan bij Palfijn, niet ver van mijn woonplaats. Mijn lieve mama stond me vol zorgen op te wachten. Wat was ik opgelucht en zo blij haar daar te zien!
Bij het openen van de ziekenhuisenvelop bleek echter dat er totaal geen foto’s bij zaten. Waarschijnlijk uit schaamte voor de onbekwaamheid. Dus moesten ze opnieuw beginnen. Ik begon al te zweten van de pijn. Op Kos moest ik telkens van het ene bed op het andere kruipen om foto’s te kunnen laten maken. Aangezien het daar na 1 keer niet was gelukt, heb ik die hel een aantal keren mogen doorstaan.
Horrorverhaal
De verpleger wilde me uit de gips helpen en ik bleef mijn been wegtrekken toen hij met het cirkelzaagje in zijn handen aankwam. Hij moest lachen en zei dat hij me geen pijn ging doen. Het blad zou mijn huid niet raken. Ik geloofde hem niet want op Kos hadden ze herhaaldelijk in mijn beenvel gezaagd. Ook daar heb ik nog littekens van. Maar hij had gelijk. Toen ik hem het verhaal vertelde, kon hij het gewoon niet snappen maar hij zag aan de snijwondjes dat ik de waarheid sprak. Ook de wonde die nog snel even was dichtgenaaid, was blijven doorbloeden.
Er kwam een team artsen aan te pas om de foto’s te bespreken. Intussen werd ik in een nog maar eens nieuwe gips gestoken. Met zachte hand dit keer en de nodige pijnstillers.
Geruime tijd later kwam ook een van de artsen mijn kamer binnen. Hij was totaal verbouwereerd en kon niet snappen wat ze met me gedaan hadden op Kos. De arts had herhaaldelijk geprobeerd mijn voet terug in een kom te steken die er niet meer was. Vaarwel kraakbeen. Ook waren alle papieren in het Grieks waar hij ook niet wijzer van werd. Nogmaals deed ik mijn verhaal. De ontzetting was groot.
Vijfsterrenhotel
De volgende dag zou ik voor de eerste keer geopereerd worden om mijn breuken te stabiliseren zodat mijn voet door middel van een buitenspalk de kans zou krijgen om eerst te ontzwellen alvorens ze alle botstukjes uiteindelijk terug min of meer op hun plaats konden krijgen door een tweede operatie, die uiteindelijk vier uur in beslag zou nemen.
Duidelijk was dat het ziekenhuis in Merksem na de Griekse hel voor mij op een vijfsterrenhotel leek.
Ik werd alle dagen gewassen, de stoma werd dadelijk verwijderd en ik werd geholpen. Er stonden constant twee flessen water naast mijn bed, want veel drinken was belangrijk.
Ook kreeg ik eindelijk een spiegel in handen. Toen bleek dat ik ook in mijn gezicht vol blauwe plekken stond. Net als die hele zijkant van mijn lichaam trouwens. Blijkbaar was ik op die kant neergekomen. Die bloeduitstortingen legden uiteindelijk nog een lange blauwpaarse weg af, voor ze stilaan naar beneden zakten en verdwenen rond mijn tenen.
Crisis in de zorg
Dit verhaal vertel ik jullie niet om medelijden te krijgen of om jullie bang te maken. Toch wil ik bij iedereen de ogen openen dat hoewel Kos misschien qua oppervlakte en inwonersaantal het meest toeristische eiland van Griekenland is, het hospitaal hier niet op voorzien is. Achteraf hoorde ik over deze arts met de slagerijschort nog soortgelijke verhalen van vrienden van me, over verkeerd gezette gebroken armen en andere miskleunen. De artsen die in het buitenland terecht kunnen omwille van hun capaciteiten, verdwijnen uit Griekenland met de noorderzon en met de belofte van betaald te worden. Door de crisis, die nog steeds verre van voorbij is, zijn er middelen tekort. Verpleegkundig personeel wordt onderbetaald en overwerkt. Er is een tekort aan geneesmiddelen en personeel. Goede chirurgen kunnen voor een goed loon terecht in het buitenland en willen niet langer werken tegen een hongerloon in een Grieks hospitaal. Het is schrijnend dat het ziekenhuis dat genoemd werd naar de eerste arts aller tijden, Hippocratis, die geboren werd op Kos, zo ver af is komen te liggen van zijn filosofie. https://nl.wikipedia.org/wiki/Hippocrates_van_Kos
Hij zou zich omdraaien in zijn graf, moest hij het weten…
Dit is echte horror. Het is waar. De situatie in Griekenland is meer dan schrijnend, nog steeds. Voor wie moet je nog begrip opbrengen als je zelf in een noodsituatie zit, te midden van zoveel ellende?
Fijn dat je dit verhaal gedeeld hebt. Er kunnen niet genoeg verhalen verteld worden. Ik vrees alleen of ze ‘in Europa’ veel indruk maken om op z’n minst in de basisbehoeften zoals eerste hulp en basisverzorging in ziekenhuizen voorzien.
In Europa geloof ik al lang niet meer. En dit verhaal heb ik lang niet willen opschrijven, omdat mensen graag alleen maar de positieve dingen lezen. Ik kende de situatie in de Griekse hospitalen. Ik was altijd uiterst voorzichtig er niet te belanden. Maar ja, dat heb je dus niet zelf in de hand.
Plus door medebewoonsters op Kos mocht ik zelfs op Facebook geen negatieve dingen posten, bang dat ze 1 of 2 toeristen zouden kwijt raken… Ik vind ook dat mensen het mogen weten. Bewustwording is nodig al vrees ik dat er niet veel aan verholpen gaat worden!
Maar desondanks ben ik nog steeds niet minder “gek” van Griekenland en zal ik altijd blijven gaan. Er bestaat nu eenmaal niets als perfectie in deze wereld.