Het eiland Nisyros ligt op de vulkanische boog van het zuidelijke deel van de Egeïsche Zee. Deze vulkaanboog loopt via Egina, Paros, Antiparos, Santorini, Nisyros, Giali en Kos verder door naar Bodrum in Turkije. In deze vulkaanboog bevinden zich nog steeds 7 actieve vulkanen, waaronder Nisyros. Het eiland is ook de jongste vulkaan van deze Griekse vulkaangroep, ontstaan ongeveer 150.000 jaar geleden.
Graag hoor ik mensen vertellen dat ze de vulkaan gaan bezoeken. Daarmee bedoelen ze dan meestal de Stefanos krater, die zich in de caldera van Nisyros bevindt.
Het hele eiland is immers de vulkaan. Die bevond zich oorspronkelijk onder water, net als de verschillende vulkaankraters rondom Nisyros.
Zoals je waarschijnlijk al weet is Griekenland heel aardbevingsgevoelig gebied met daarmee gepaard gaand vulkanische activiteiten. Denk bijvoorbeeld maar aan alle “Therma”, warmwaterbronnen, die op vele eilanden de bezoekers verheugen met hun geneeskrachtige weldaad. Bij een bezoek aan de Therma kan je maar beter zorgen dat je zilveren juwelen thuis laat, aangezien de zwavel in het water er voor zorgt dat zilver zwart uitslaat.
ONTSTAAN VAN NISYROS
Hoe is Nisyros ontstaan? De aarde bestaat uit verschillende tektonische platen die steeds in beweging zijn. Natuurlijk niet zo snel dat je er iets van zou merken.
De plaat van het continent Afrika schuift zo heel langzaamaan onder de tektonische plaat van Euro-Azie met een vooruitgang van ongeveer 4 à 5 centimeter per jaar.
Dit gebeurt zo diep onder de aardkorst, tot wel 130 kilometer diepte, waar de temperaturen oplopen tot meer dan 2000 °C. Door de druk en de wrijving beginnen bij die temperaturen de grond en de rotsen te smelten. Deze vloeibare massa noemt men magma.
De wetten van de fysica willen dat warmte altijd probeert te stijgen. Zo zoeken deze magma met daarmee gepaard de hete gassen en dampen ook een uitweg. Dit liefst via de weg met de minste weerstand. Dit gebeurt dus het vaakst via scheuren en gaten in de aardkorst, zoals op de rand van een tektonische plaat. De magma ontsnapt hier aan de diepte in de aarde met een gigantische druk en dit wordt dan een vulkaanuitbarsting genoemd. Tonnen gloeiende aardmassa worden zo de lucht ingeslingerd.
150 000 voor Christus was Nisyros een onderwater vulkaan die door zo een uitbarsting zichzelf en de omgeving er rond (3000 km²) bedekte met stof, as en lava. (lava = gestolde magma)
Zo ontstond dus het eiland Nisyros en werd het uitzicht van de eilanden er rond ook veranderd. Wat ook heel goed te zien is op Kos en vooral in de buurt van Kefalos en Kardamena.
UITZICHT VAN NISYROS
Het uitzicht van Nisyros moet oorspronkelijk ook een soort kegel zijn geweest. Aangezien Nisyros een slapende vulkaan is maar verre van uitgedoofd, werd het eiland door de eeuwen heen geteisterd door hydrothermale uitbarstingen.
Die veranderden het uitzicht van de vulkaan. Ook de Stefanos krater die zijn naam dankt aan het Griekse woord voor krans omwille van zijn vorm, is een krater die zo werd gevormd. Deze krater is één van de 10 noemenswaardige subkraters die zich in deze caldera bevinden. Hij is rond van vorm, ongeveer een 350 meter breed en 25m diep.
Onder de caldera bevinden zich magma-kamers, diep onder de aarde en de zeespiegel op ongeveer 2 à 3 km diepte. Het regenwater en zeewater dat stilaan door de wanden van deze vulkaan sijpelt, komt in deze magma-kamers terecht en wordt onmiddellijk stoom. De temperaturen lopen op. De druk van het water heeft een effect als een snelkoker die automatisch afslaat als het kookpunt is bereikt. Zo een automatische veiligheid is in de natuur echter niet aanwezig en bij te veel druk, barst de bom.
Samen met de stoom en de gassen komen ook brokken oud gesteente mee naar boven en worden de lucht in geblazen.
Zo een hydro-thermale uitbarsting (hydro = water; therma = temperatuur) lijkt minder erg dan een vulkaanuitbarsting maar het effect is ongeveer hetzelfde.
Door herhaaldelijke uitbarstingen is de vorm van het eiland veranderd en heeft het zijn huidige vorm aangenomen.
Het is niet gezegd dat het ook deze vorm zal behouden. Nisyros is immers een slapende vulkaan waar nog leven in zit. Een team van experten controleert de seismologische activiteiten constant.
De laatste noemenswaardige eruptie dateert van ongeveer 15.000 jaren geleden. Recenter werden nog wel enkele minder hevige gemeten.
BEZOEK AAN DE STEFANOS KRATER
Zoals vermeld zijn er ongeveer 10 noemenswaardige subkraters in deze caldera. De grootste hiervan is de Stefanos krater die dan ook dagelijks veel bezoekers trekt. Je kan tot op de bodem afdalen. Eén van de anders subkraters werd Polivotes gedoopt, hoe kan het ook anders?
(Lees het stuk Mythologie in deze blogpost: https://www.doyoureadme.eu/bijzonderheden-op-nisyros )
Het pad naar beneden is tamelijk smal en kan glad zijn.
Hoe meer je afdaalt, hoe meer de zwavelgeur je de adem beneemt. Blijf ook op afstand van de fumerolen, waar je de hete modder ziet koken. De temperatuur draait rond de 100 graden.
De zwavel zet zich overal af en geeft het landschap de gele uitgesproken kleur. Neem echter geen zwavelkristallen mee, het is beschermd gebied. Daarbij komt dat de zwavel gaten brandt indien het niet volledig afgekoeld is.
De krater is zeker een bezoek waard! Door het surreële landschap werd de omgeving al gebruikt om enkele films op te nemen. Het is iets dat je misschien maar één keer in je leven te zien krijgt. De herinnering blijft je echter altijd bij. Het is letterlijk een adembenemende ervaring! 🙂
Als het kan, bezoek Nisyros dan niet tijdens de heetste maanden want de vulkaan doet er graag nog een schepje bovenop.
FILMS OP NISYROS
Volgens deze Griekse pagina zou een stukje van Moonraker met James Bond op Nisyros zijn opgenomen:
https://www.autotriti.gr/touring/news/data/ekdromes/To-ellhniko-nhsi-poy-gyristhke-Tzeims-Mpont_153429.asp
Er zijn ook enkele Griekse films opgenomen, waaronder deze: “Ο ΑΡΣΙΒΑΡΙΣΤΑΣ ΚΑΙ Ο ΑΓΓΕΛΟΣ”
https://www.youtube.com/watch?v=7FwPWrsb0Uw
https://www.youtube.com/watch?v=UtzhsaZKBT4
Misschien herkennen jullie wel de uitbater van de taverne aan de krater als één van de hoofdacteurs?
Sorry voor deze reclame, maar het is wel een impressionante video:
https://www.youtube.com/watch?v=7ExYl8xP9nI
Lees je graag meer over Nisyros, bekijk dan zeker ook deze posts:
https://www.doyoureadme.eu/bijzonderheden-op-nisyros/
https://www.doyoureadme.eu/nisyros-algemeen/
Bezoek voor meer foto’s van Nisyros ook mijn fotogalerij: https://www.doyoureadme.eu/photo-galleries/
